काचबिंदू ब्रोशर
काचबिंदू म्हणजे काय?
हा एक रोग आहे जो द्रव (जलीय विनोद) दाब वाढल्यामुळे डोळ्याच्या ऑप्टिक मज्जातंतूला नुकसान करतो; इंट्रा ऑक्युलर प्रेशर (IOP) म्हणून ओळखले जाते.
त्याला "काला पानी किंवा कचबिंदू" असेही म्हणतात. हा दृष्टीचा एक मूक चोर आहे कारण रुग्णाला हे समजत नाही की एखाद्या व्यक्तीला काचबिंदू आहे जोपर्यंत तो प्रगत अवस्थेपर्यंत पोहोचत नाही.
आणि काचबिंदूमुळे होणारे नुकसान अपरिवर्तनीय आहे; पुढील नुकसान टाळण्यासाठी उपचार दिले जाऊ शकतात; एकदा हरवलेली दृष्टी कधीच परत मिळवता येत नाही.
आमचे काचबिंदू तज्ज्ञ डॉ. नितीन देशपांडे यांना भेटा
त्यांनी अरविंद आय इन्स्टिट्यूट, मदुराई येथून त्यांची दीर्घकालीन फेलोशिप केली आहे आणि त्यांना सर्व प्रकारच्या काचबिंदू व्यवस्थापनामध्ये 15 वर्षांपेक्षा जास्त कौशल्य आहे.
भारतात मायक्रो इन्सिजन ग्लॉकोमा सर्जरी (MIGS) सादर करणार्‍या पायनियर्सपैकी एक म्हणून त्यांची घोषणा करताना आम्हाला खूप अभिमान वाटतो.
काचबिंदूची चिन्हे आणि लक्षणे:
- बहुतेक रुग्णांमध्ये काचबिंदूची कोणतीही लक्षणे दिसत नाहीत.
- रस्ता ओलांडताना बाजूची (परिधीय) दृष्टी कमी होणे लक्षात येते. बाजूने येणारी वाहने चुकू शकतात.
- डोळा दुखणे
- अंधुक दृष्टी किंवा अचानक दृष्टी कमी होणे
- वेदनाशामक औषधे घेऊनही डोकेदुखी दूर होत नाही.
- मळमळ आणि उलट्या.
- विशेषत: रात्रीच्या वेळी दिव्यांच्या आसपास दिसणारे कलर हॅलो.
- डोळ्यांची लालसरपणा सहसा डोळ्याच्या तीव्र वेदनांसह होतो.
- डोळ्यांचा मोठा आकार
- पिवळ्या आणि निळ्या रंगांच्या छटा ओळखण्यात अडचणी
काचबिंदूची कारणे:
- आनुवंशिक किंवा अनुवांशिक काचबिंदू
- डोळ्यातील द्रवाचा अवरोधित किंवा प्रतिबंधित निचरा (जलीय विनोद)
- तोंडी किंवा टॉपिकल स्टिरॉइड्स सारख्या औषधांचा दीर्घकाळ वापर
- ऑप्टिक मज्जातंतूमध्ये रक्त प्रवाह कमी होणे ही मज्जातंतू एकदा खराब झाल्यास, व्यक्ती पूर्णपणे दृष्टी गमावू शकते आणि अंध होऊ शकते.
- उच्च रक्तदाब आणि अनियंत्रित दीर्घकालीन मधुमेह
- डोळ्याला मागील जखमा
- मोतीबिंदू ज्यावर जास्त काळ शस्त्रक्रिया होत नाही
- जन्मजात (मुलाचा जन्म काचबिंदूसह होतो)
काचबिंदू मध्ये जोखीम घटक:
- काचबिंदूचा कौटुंबिक इतिहास: ज्या रुग्णाच्या पालकांना किंवा नातेवाईकांना किंवा भावंडांना काचबिंदू आहे त्यांना काचबिंदू होण्याचा सर्वाधिक धोका असतो.
- हाय इंट्रा ऑक्युलर प्रेशर (IOP) जसे आपल्या शरीरावर दाब असतो, म्हणजे BP, डोळ्याचा स्वतःचा दाब असतो.
- 50 वर्षांपेक्षा जास्त वय: डोळ्यांमध्ये वय संबंधित बदलांमुळे काचबिंदू होऊ शकतो.
- मधुमेह, उच्च रक्तदाब, हृदयाचे विकार, सिकलसेल अॅनिमिया यांसारखा पद्धतशीर इतिहास: जरी या सर्व आजारांवर नियंत्रण ठेवले गेले असले, तरी ते दीर्घकालीन असल्यास काचबिंदूचे नुकसान होऊ शकते.
- उच्च वजा किंवा उच्च अधिक अपवर्तक त्रुटी
- पूर्वीच्या डोळ्यांना झालेल्या दुखापती किंवा डोक्याला दुखापत
- तोंडी किंवा स्थानिक स्टिरॉइड्सचा दीर्घकाळ वापर.
काचबिंदूचे प्रकार:
- ओपन एंगल काचबिंदू
- कोन बंद काचबिंदू
- सामान्य तणाव काचबिंदू
- जन्मजात काचबिंदू
- निओव्हस्कुलर काचबिंदू
- स्यूडो एक्सफोलिएटिव्ह ग्लॉकोमा
- दुय्यम काचबिंदू
काचबिंदूचे उपचार:
- औषधे
- लेसर
- शस्त्रक्रिया
- वर नमूद केलेल्या उपचार प्रकारांपैकी एक किंवा संयोजन
- उपचाराची योजना रुग्णानुसार बदलते. रुग्णाचे वय, काचबिंदूची तीव्रता, काचबिंदूचा प्रकार, डोळ्यांना आधीच झालेले नुकसान, डोळ्यांच्या दाबाची श्रेणी इत्यादींनुसार काचबिंदू तज्ज्ञ डॉक्टरांनी ठरवले आहे.
काचबिंदूचे निदान करण्यासाठी श्री रामकृष्ण नेत्रालयात प्रक्रिया अवलंबली:
- एनसीटी (नॉन कॉन्टॅक्ट टोनोमीटर जो डोळ्याचा दाब मोजण्यासाठी वापरला जातो), दृष्टी आणि अपवर्तन आणि तपशीलवार इतिहास घेऊन डोळ्यांच्या दाबासाठी प्रत्येक रुग्णाची ऑप्टोमेट्रिस्टद्वारे तपासणी केली जाते.
- IOP ची सामान्य श्रेणी 10mm Hg ते 21 mm Hg आहे.
- जर Iop सामान्य श्रेणीच्या बाहेर असेल, तर ते गोल्ड स्टँडर्ड गोल्डमन ऍप्लॅनेशन टोनोमीटर (दुसरे; डोळ्याचा दाब मोजण्यासाठी सर्वात अचूक साधन) द्वारे सत्यापित केले जाते.
- आवश्यक असल्यास, डोळयातील पडदा आणि ऑप्टिक नर्व्ह हेडच्या तपासणीसाठी नेत्रचिकित्सक डोळ्याचे थेंब पसरवतात.
- नेत्ररोग तज्ञ ( काचबिंदू तज्ज्ञ) नंतर स्लिट दिव्याने रुग्णाची तपासणी करतात (डोळ्यांचे अंतर्गत आरोग्य तपासण्यासाठी).
- डोळ्यांची स्थिती आणि रुग्णाच्या तक्रारींवर अवलंबून, पेरिमेट्री, ऑक्युलर कोहेरेन्स टोमोग्राफी, इलेक्ट्रो रेटिनो ग्राम, फंडस फोटो यासारख्या पुढील चाचण्यांचा सल्ला दिला जाऊ शकतो.
काचबिंदूचे रोगनिदान प्रतिबंध:
- नियमित डोळ्यांच्या तपासण्या: अस्पष्ट आणि विस्तारित दोन्ही.
- विहित औषधी वेळापत्रक धार्मिक रीतीने पाळा.
- मधुमेह, उच्च रक्तदाब इत्यादी प्रणालीगत आजारांवर नियंत्रण.
- वैद्यकीय सल्ल्याशिवाय कोणत्याही औषधांचा वापर किंवा अतिवापर टाळा.
श्री रामकृष्ण नेत्रालयात सुविधा
CIRRUS HD ऑक्टो
HFA 3 (ठाण्यात प्रथम)
VISULAS 532s ग्रीन लेसर
VISUCAM 524 (महाराष्ट्रातील पहिले)
नेत्र तपासणी येथे
श्री रामकृष्ण नेत्रालय
काचबिंदूच्या सर्व निदान साधनांच्या नवीनतम आवृत्त्या:
- Zeiss जर्मनी द्वारे गैर-संपर्क टोनोमीटर: डोळ्याला थेट संपर्क न करता डोळ्याचा दाब तपासण्यासाठी.
- पर्किन्स ऍप्लॅनेशन टोनोमेट्री: डोळ्यांचा दाब तपासण्यासाठी हातातील उपकरण, शारीरिकदृष्ट्या विकलांग व्यक्तींसाठी उपयुक्त.
- गोल्डमन ऍप्लॅनेशन टोनोमेट्री: डोळ्याचा दाब मोजण्यासाठी सोन्याचे मानक साधन, हे डोळ्याच्या दाबाचे सर्वात अचूक मूल्य देते.
- Zeiss, जर्मनी द्वारे परिमिती: डोळ्याच्या बाजूची दृष्टी तपासण्यासाठी.
- Zeiss जर्मनी (Ocular Coherence Tomography) द्वारे HD OCT: ऑप्टिक मज्जातंतूच्या थरांना होणारे नुकसान लवकर तपासण्यासाठी आणि डोळ्यांचे कोन अचूकपणे मोजण्यासाठी.
- फंडस कॅमेरे जर्मनी: ऑप्टिक नर्व्ह हेड चित्र दस्तऐवजीकरण करण्यासाठी.
- Dyopsis ERG ( Electro Retino Gram): काचबिंदूमुळे डोळ्यांच्या पेशींना लवकर होणारे नुकसान लक्षात घेणे.
- 4 मिरर गोनिओस्कोपी: डोळ्याच्या कोनात तपशीलवार संरचना तपासण्यासाठी.
- ज्याच्या कुटुंबातील सदस्याला काचबिंदूचा त्रास आहे, त्याला काचबिंदू होण्याचा सर्वाधिक धोका असतो. अशा परिस्थितीत, काचबिंदू तज्ञ डॉक्टर डोळ्यांच्या पेशींना लवकर होणारे नुकसान लक्षात घेण्यासाठी ऑक्टोबर आणि ईआरजी चाचण्या करू शकतात.
काचबिंदूमध्ये लेसर:
- Zeiss जर्मनी द्वारे Visulas Yag परिधीय इरिडोटॉमी
- SLT ( निवडक लेझर ट्रॅबेक्युलेक्टोमी)
काचबिंदू मध्ये शस्त्रक्रिया:
- सूक्ष्म चीरा काचबिंदू शस्त्रक्रिया (MIGS): संपूर्ण भारतात प्रथमच SRN मध्ये सादर करण्यात आली.
- ट्रॅबेक्यूलेक्टोमी
- सर्जिकल याग पीआय
- अहमद वाल्व
कार्ल झीस सिरस एचडी ऑक्टो
रेटिनल नर्व्ह फायबर लेयरची जाडी मोजण्यासाठी वापरली जाते, काचबिंदूमुळे प्रथम नुकसान झालेल्या ऊती. लवकर काचबिंदू असलेल्या रूग्णांना सामान्य विषयांपेक्षा प्रभावीपणे वेगळे करू शकते
हम्फ्रेचा परिघ
व्हिज्युअल फील्ड चाचणी किंवा परिमितीचा उद्देश खालील गोष्टींसाठी महत्त्वपूर्ण माहिती प्रदान करणे आहे:
नेत्र रोगाचे निदान करणे, विशेषतः काचबिंदू
न्यूरोलॉजिकल रोगाचे मूल्यांकन.
नेत्र आणि न्यूरोलॉजिकल रोगाच्या प्रगतीचे निरीक्षण करणे.
अहमद ग्लॉकोमा झडप
हे उपकरण ट्रॅबेक्युलर मेशवर्कला बायपास करून आणि जलीय विनोदाचा प्रवाह लहान नळीद्वारे आउटलेट चेंबर किंवा ब्लेबमध्ये पुनर्निर्देशित करून कार्य करते. सरासरी 2.75 मायक्रो लिटर/मिनिट जलीय काढून टाकून IOP सुमारे 33 ते 10 mmHg पर्यंत कमी होते.
अधिक जाणून घ्या
निवडक लेझर ट्रॅबेक्युलोप्लास्टी
निवडक लेसर ट्रॅबेक्युलोप्लास्टी." डोळ्यातील दाब कमी करून काचबिंदूवर उपचार करण्यासाठी वापरण्यात येणारी ही लेसर प्रक्रिया आहे. या थेरपीची मेडिकेअर आणि इतर अनेक विमा प्रदात्यांद्वारे परतफेड केली जाते, ज्यामुळे तुमचा खिशातून होणारा खर्च कमी होतो.
अधिक जाणून घ्या
अचूक आणि पुनरुत्पादित कॉर्नियल जाडी मोजण्यासाठी.
गोनिओस्कोपी : काचबिंदूमधील कोनांची कल्पना करण्यासाठी
ऍप्लॅनेशन टोनोमेट्री : इंट्राओक्युलर प्रेशर मोजण्यासाठी गोल्ड स्टँडर्ड